Naziv projekta | OPTIMIZACIJA VIBRODIJAGNOSTIČKIH METODA I RAZVOJ ADAPTIVNOG DIJAGNOSTIČKOG SISTEMA ROTACIONIH MAŠINA |
Datum početka/ završetka projekta | 01.05.2019 – 01.05.2020. |
Finansijer projekta | Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS |
Odobreni iznos | 7.000,00 KM |
Rukovodilac projekta | prof. dr Ranko Antunović |
Članovi projektnog tima | 1. Prof. dr Ranko Antunović, rukovodilac projekta 2. Prof. dr Nebojša Radić, član 3. Doc. dr Dejan Jeremić, član 4. Viši asistent Nikola Vučetić, mr, član 5. Viši asistent Aleksija Đurić, ma, član |
Institucije zadužene za rad na projektu | Univerzitet u Istočnom Sarajevu, Mašinski fakultet |
Kratak opis projekta | Upravljanje pripremom procesa održavanja i održavanjem predstavlja jednu od složenijih funkcija proizvodno-tehnoloških preduzeća. Često i naočigled mali problem u radu procesno orjentisanih složenih proizvodnih sistema, kao što je otkaz kliznog ležaja, može da prouzrokuje duge zastoje u radu postrojenja koji obično rezultiraju velikim finansijskim troškovima u poslovanju preduzeća. Zbog toga se danas u svijetu posvećuje posebna pažnja usavršavanju postupaka za predikciju otkaza tehničkih sistema i mašinskih elemenata. Neispravnosti u radu mašinskog sistema karakterističnog za određenu grupu mašina, gdje se mašine mogu razvrstati u određene grupe zavisno od nominalne snage pogona, broja obrtaja, izvedbe temelja i dr. Tako, npr. po standardu ISO 10.816 sve mašine su razvrstane u četiri klase i za svaku od tih klasa date su preporuke za dopušteni nivo vibracija, mjerna mjesta vibracija, način mjerenja i izbor mjernih parametara. Moguće je izvršiti dalje spajanje određenih klasa mašina, uzimajući u obzir vjerovatnoću mogućih uzroka dinamičkog problema [1,2,3,4,5]. Parametri nadzorno-dijagnostičkih sistema su posredne individualne veličine povezane sa strukturnim parametrima (vibracije, temperatura, zazor u ležaju, pritisak ulja i dr.) i nosioci su tačnih informacija o tehničkom stanju sistema. Parametri koji nose najviše informacija o stanju tehničkog sistema svakako su parametri vibracija, pored njih takođe su bitni i parametri pomijeranja, temperature, buke, strujni parametri, parametri ulja za podmazivanje i dr. [6,7,8,9,10]. Neposrednim nadzorom i dijagnostičkom analizom stanja sa tačno određenim dijagnostičkim parametrima dobija se kvalitetan uvid o trenutnom stanju tehničkog sistema, te se akcije održavanja sprovode kada je to stvarno potrebno. Na taj način možemo upravljati mašinama i procesom u cjelini, što rezultuje povećanjem sigurnosti rada sistema, smanjenjem troškova u održavanju i povećanjem profitabilnosti, što je jedan od uslova za tržišno poslovanje [11-14]. Da bismo imali na raspolaganju potrebne podatke za dijagnostičku ocjenu i analizu stanja tehničkog sistema, moraju postojati sistemi za sakupljanje svih relevantnih podataka. Taj sistem mora omogućiti prikazivanje podataka u relevantnom obliku (formatu) iz kojih se donosi odluka o stanju mašine i preduzimaju odgovarajuće akcije u održavanju. U ovakvim slučajevima vibrodijagnostička analiza i monitoring su najpouzdanije metode tehničke dijagnostike [17-30]. Virtualni instrumenti imaju niz prednosti u odnosu na tradicionalne, a to se prije svega ogleda u boljoj iskorišćenosti računarskih sistema, povećanju produktivnosti u radu, boljoj vizuelizaciji i grafičkoj prezentaciji mjernih parametara i nadzornih sistema [27]. Primena fazi logike u dijagnostici je obrađena u radovima autora: C. K. Mechefske, „Objective machinery fault diagnosis using fuzzy logic“ [16,28], Van Tung Tran, Bo-Suk Yang, „Machine fault diagnosis and condition prognosis using classification and regression trees and neuro-fuzzy inference systems“ [15] i Fagang Zhao, Jin Chen, „Neuro-fuzzy Based Condition Prediction of Bearing Health“. |
Cilj projekta | I faza istraživanja |
Izbor optimalnog seta dijagnostičkih parametara nadzora za sve grupe rotacionih mašina koje su u standardnoj upotrebi. Funkcija postavljenog cilja je izbor parametara nadzorno-dijagnostičkog sistema koji daje maksimalnu mogućnost detekcije uzroka dinamičkog problema uz jednostavnost u korišćenju i izvođenju. | |
II faza istraživanja | |
Razvoj nadzorno-dijagnostičkih sistema shodno izabranom dijagnostičkom modelu primjenom koncepta virtualne instrumentacije uz korišćenje fazi logike i neuronskih mreža. Virtualni instrumenti imaju niz prednosti u odnosu na tradicionalne, a to se, prije svega, ogleda u boljoj iskorišćenosti računarskih sistema, povećanju produktivnosti u radu, boljoj vizuelizaciji i grafičkoj prezentaciji mjernih parametara i nadzornih sistema. | |
III faza istraživanja | |
Povezivanje sa privrednim okruženjem. Prezentovala bi se istraživanja i organizovali radni sastanci gdje bi bile sagledane mogućnosti i određeni modaliteti, te saradnje. | |
IV faza istraživanja | |
Uporedna analiza i eksperimentalna validacija razvijenih nadzorno-dijagnostičkih sistema. U ovoj fazi istraživanja posmatraće se realni industrijski objekti i izvršiće se analiza dobijenih rezultata iz razvijenih nadzorno-dijagnostičkih sistema. Takođe će se uraditi i uporedna analiza i vrednovanje dobijenih rezultata sa rezultatima ovakvih sistema vodećih svjetskih kompanija. | |
Značaj projekta | U naučnom smislu ovo istraživanje je doprinijelo iznalaženju novih metoda mjerenja, novih virtualnih struktura mjernih uređaja i nadzornih dijagnostičkih sistema, što dovodi do produbljivanja znanja na polju mehatronike i tehničke dijagnostike. Takođe je izvršena optimizacija vibrodijagnostičkih metoda i urađena postavka adaptivnog nadzorno-dijagnostičkog sistema za sve tipove rotacionih mašina koje su u standardnoj upotrebi. Pouzdanost postavljenog modela vibrodijagnostike i potvrda postavljene hipoteze istraživanja potvrđena je eksperimentalnim ispitivanjem na realnoj opremu u toku njihove same eksploatacije. Ostvareni rezultati istraživanja prezentovani su na naučnik konferencijama i u privrednim subjektima u okruženju. Sigurno da ovo istraživanje doprinosi novim prilazima u održavanju industrijskih postrojenja sa većim korištenjem modernih dijagnostičkih metoda i optimizaciji proizvodnih jedinica u cjelini, što je jedan od preduslova za njihovo tržišno poslovanje. |