Rukovodilac laboratorije: Prof. dr Milija Kraišnik
Kontakt: 057/340-847, lok. 106
E-pošta:milija.kraisnik@ues.rs.ba
Laboratorija za zavarivanje i ispitivanje materijala
Oprema i djelatnosti laboratorije:
Odjeljenje za zavarivanje
1. IndustrijskaAC/AD mašina za TIG i REL postupak zavarivanja – tip MagicWave Comfort 3000 – 2 radna mjesta
Digitalno kontrolisani TIG-AC/DC izvor napajanja
Mobilna upotreba u hemijskoj, procesnoj i mašinskoj industriju
Zavarivanje visoko i nisko legiranih čelika, aluminijuma i njegovih legura, kao i obojenih metala
Namjenjena je za realizaciju TIG-DC,TIG-AC/DC i REL postupaka zavarivanja
2. Industrijska mašina za MIG i MAG postupak zavarivanja – tip TransPuls 3200 Synergic – 2 radna mjesta
U potpunosti digitalizovan i mikroprocesorski upravljan MIG / MAG izvor napajanja sa snagom od 320 A
Zavarivanje u vazduhoplovnoj, automobilskoj, hemijskoj, procesnoj, mašinskoj industriji i sl.
Komponente koje se zavaruju: aluminijum, Cr-Ni čelik, konstrukcioni čelik i specijalni metali
3. Prenosiva MMA & TIG mašina za zavarivanje – tip TransPocket 1500 TIG – 1 radno mjesto
Garantuje stabilnost rada i izabrane parametre zavarivanja
Za zavarivanje konstruktivnih čelika, nerđajućih čelika, aluminijuma, sivog liva, specijalnih materijala
Područje primjene/postupci:
TIG-DC zavarivanje sa mikroprocesorskom kontrolom kontaktnog paljenja luka i specijalnom funkcijom završne struje – TIG Comfort Stop /TCS/ uz regulaciju struje zavarivanja na samom TIG-gorioniku.
TIG-DC zavarivanje pulsirajućom strujom sa mikroprocesorskom kontrolom kontaktnog paljenja luka i specijalnom funkcijom završne struje – TIG Comfort Stop /TCS/ uz regulaciju struje zavarivanja na samom TIG-gorioniku.
REL zavarivanje svim tipovima obloženih elektroda do ∅ 4,0 mm.
REL zavarivanje celuloznim elektrodama, vertikalno na dole, do ∅ 4,0 mm.
4. Uređaj za sječenje plazmom – tip PowerMax 45 – 1 radno mjesto
Najrasprostranjenija prenosiva mašina za plazma sječenje na tržištu sa širokim setom mogućnosti
5. Oprema za gasno zavarivanje i rezanje – 1 radno mjesto
Boce za kiseonik i acetilen
Garnitura gorinika za gasno zavarivanje i rezanje
Potencijalno moguće djelatnosti Odjeljenja za zavarivanje
Na osnovu raspoloživih uređaja, opreme, dodatnog materijala i pomoćnih pribora, Laboratorija za zavarivanje i ispitivanje materijala: Odjeljenje za zavarivanje, mogu se realizovati sljedeće aktivnosti:
Edukativni aspekt
- Upoznavanja studenata sa savremenom opremom i uređajima za zavarivanje MAG, MIG, TIG, REL i postupkom gasnog zavarivanja, kao i sa postupcima gasnog i plazma rezanja;
- Praktična demonstracija MAG, MIG, TIG, REL i postupka gasnog zavarivanja i postupaka gasnog i plazma sječenja;
- Upoznavanje studenata sa dodatnim materijalima koji se koriste za realizaciju navedenih postupaka zavarivanja;
- Realizacija različitih laboratorijskih vježbi na studijama prvog i drugog ciklusa koje su zasnovane na navedenim postupcima zavarivanja i rezanja u svrhu izrade seminarskih radova, projektnih zadataka, završnih i master radova;
- Organizovanje ljetnje škole zavarivanja za studente sa drugih Univerziteta u svrhu prezentacije kapaciteta Mašinskog fakulteta Univerziteta u Istočnom Sarajevu i popularizacije mašinske struke;
- Organizacija predavanja eminentnih stručnjaka iz područja zavarivanja i srodnih tehnika spajanja;
Naučno-stručni aspekt
- Realizacija eksperimentalnih istraživanja koja su zasnovana na navedenim postupcima zavarivanja i rezanja u svrhu publikovanja naučno-stručnih radova i izrade master radova i doktorskih disertacija;
- Naučno-istraživačke aktivnosti u sklopu realizacije nacionalnih i međunarodnih projekata;
- Saradnja sa drugim srodnim Laboratorijama iz okruženja u cilju razmjene znanja i iskustava u području zavarivanja, rezanja i kontrole zavarenih spojeva;
Komercijalni aspekt
- Izrada projektne dokumentacije za MAG, MIG, TIG, REL i postupak gasnog zavarivanja, te postupak gasnog i plazma sječenja;
- Organizacija seminara u cilju dodatne teorijsko-praktične edukacije i usavršavanja zavarivača u kontekstu cjeloživotnog obrazovanja;
- U saradnji sa privrednim subjektima organizacija doobuka sa posebnim fokusom na pojedine postupke zavarivanja;
- Organizacija obuke u cilju prekvalifikacije radnika;
- Usluge zavarivanja i sječenja navedenim postupcima u skladu sa tehničkim mogućnostima uređaja i opreme;
Konsalting u području zavarivanja konvencionalnih materijala.
Odjeljenje za ispitivanje materijala
1. Kidalica SHIMADZU AGS-X 20 kN
Mjerna ćelija nominalnog opterećenja 20kN
Ekstenzometar – osnovna mjerna dužina 25 mm
Realizuje testove zatezanja, sabijanja, savijanja u tri tačke i određivanje koeficijenta statičkog i kinematičkog trenja
Samokalibracija, detekcija udara/samopovraćaj
Efektivna širina: min. 420 mm ili bolje
Rastojanje između rama i osnove: min. 1200 mm ili bolje
Instrument saglasan sa EN 10002-2, ISO 7500-1, i ASTM E4 standardima
Mjerna ćelija sa opterećenjem 20kN, sa svim potrebnim dodacima za nesmetan rad sa mehaničkim čeljustima i paknovima za prihvatanje materijala 3 seta (paknovi od 0 do 7 mm, od Ø4 do Ø9 mm, od Ø9 do Ø14 mm)
Dodatak za ispitivanje materijala na pritisak i savijanje
Kompresiona plata, za ispitivanje na pritisak (Ø100 mm)
Dodatni alat za ispitivanje savijanja materijala u tri tačke
Ekstenzomer sa osnovnom mjerom dužine 25 mm, izduženje tokom mjerenja 10%
(2,5mm).
Prihvat pljosnatih uzoraka debljine do 10 mm, šipkastih do 14 mm sa svim potrebnim dijelovima za instaliranje i nesmetan rad
Alat za ispitivanje trenja (do 10kN )
Odgovarajući softver (testne metode koje su u skladu sa svim standardima uključujući pritisak, zatezanje, savijanje, adheziju i smicanje, proračun i obrada podataka dobijenih testiranjem na instrumentu, kreiranje izvještaja, mogućnost zaštite programa)
METACUT 302
Mašina za abrazivno rezanje
Snaga mašine – 3 kW
Broj obrtaja – 2800 o/min
Prečnik rezne ploče – Ø300 / Ø250 mm
Kapacitet rezanja – Ø115 / Ø90 mm
Kapacitet rezanja – 50 x 195 / 50 x 165 mm
Dimenzije stola sa T-prorezom – 255 x 250 mm
Dimenzije T-proreza – 12 mm
Veličina, ŠxDxV – 58 x 68 x 49 cm
Masa – 132 kg
Rashladna jedinica – 60 l
Mreža – 3 faze 400 V, 50 Hz
FORCIPOL 102
Mašina za brušenje i poliranje
Broj diskova – 1
Prečnik diska – Ø250 mm
Snaga mašine – 1 kW
Broj obrtaja – 50-600 o/min
Smjer rotacije kotura – lijevo/desno
Dimenzije ŠxDxV – 45 x 74 x 34 cm
Masa – 50 kg
Metalografski mikroskop BS-6010TR
Okulari – WF 10x/20 i EW 20x/12
Objektivi – 5x/0,12 BF/DF LWD 10mm
10x/0,25 BF/DF LWD 10mm
20x/0,40 BF/DF LWD 5mm
50x/0,75 BF/DF LWD 1,3mm
100x/0,90 BF/DF LWD 0,7mm
Triokularni metalografski mikroskop sa Infinite optičkim sistemom.
Siedentopf trinokularna glava, 30°, interpupilarna udaljenost 48-75mm
Dvoslojni objektni sto 216x150mm, raspon pomicanja 78x54mm.
Koaksijalno grubo i fino podešavanje, fina podjela 2µ, opseg pomicanja 30 mm.
DIGI 1000 Digitalna mikroskopska kolor video kamera
Senzor – CMOS 10 MP
Progresivno skeniranje
Maksimalna rezolucija – 3664×2748
Veličina piksela – 4,65 x 4,65 μm
Dinamički raspon – 70dB
Ekspozicija – normalno 0,22 – 119,37ms
Licenciran softver MetaPlus proizvođača Dewinter
Sistem za kvantitativnu analizu slika s modulima specifičnim za industriju čelika. Industrijski standardi EN ISO 643, ASTM E-12, ASTM E-930-92 i ASTM 13 82-91.
Potencijalno moguće djelatnosti Odjeljenja za ispitivanje materijala
Na osnovu raspoloživih uređaja i opreme u Laboratoriji za zavarivanje i ispitivanje materijala: Odjeljenje za ispitivanje materijala, mogu se realizovati sljedeće aktivnosti:
Edukativni aspekt
- Upoznavanje studenata sa savremenom opremom i uređajima za makroskopsko i mikroskopsko ispitivanje materijala;
- Održavanje praktične nastave iz predmeta vezanih za ispitivanje strukture materijala i ispitivanje zavarenih spojeva;
- Upoznavanje studenata sa postupkom metalografske pripreme uzoraka za ispitivanje, koji obuhvata rezanje na mašini za abrazivno rezanje, ulijevanje u kalup, brušenje i poliranje, kao i priprema uzoraka u sredstvu za nagrizanje;
- Rad na metalografskom mikroskopsku sa uvećanjem do 2000x, kao i na optičkim mikroskopima manjih uvećanja;
- Realizacija različitih laboratorijskih vježbi na studijama prvog i drugog ciklusa u svrhu izrade seminarskih radova, projektnih zadataka, završnih i master radova.
Naučno-stručni aspekt
- Realizacija eksperimentalnih istraživanja u svrhu publikovanja naučno-stručnih radova i izrade master radova i doktoriskih disertacija;
- Naučno-istraživačke aktivnosti u sklopu realizacije nacionalnih i međunarodnih projekata;
- Saradnja sa drugim srodnim Laboratorijama iz okruženja u cilju razmjene znanja i iskustva u području makroskopskog i mikroskopskog ispitivanja materijala i zavarenih spojeva.
Komercijalni aspekt
Univerzitet u Istočnom Sarajevu, Mašinski Fakultet Istočno Sarajevo, Centar akreditovanih laboratorija je akreditovao 7 metoda ispitivanja metala i zavarenih spojeva:
R.b. | Materijali / proizvodi | Vrsta ispitivanja / Mjerna karakteristika | Mjerni opseg | Metode / Specifikacije |
1. | Metali i proizvodi od metala | Ispitivanje zatezanjem – Dio 1: Ispitivanje na sobnoj temperaturi | (2 do 20) kN | BAS EN ISO 6892-1:2021 |
2. | Metali i proizvodi od metala | Ispitivanje savijanjem | (2 do 20) kN | BAS EN ISO 7438:2017 |
3. | Metali i proizvodi od metala Zavareni spojevi metalnih materijala | Ispitivanje razaranjem zavarenih spojeva na metalnim materijalima – Ispitivanje zatezanjem poprečnih uzoraka | (2 do 20) kN | BAS EN ISO 4136:2014 |
4. | Metali i proizvodi od metala Zavareni spojevi metalnih materijala | Ispitivanje razaranjem zavarenih spojeva na metalnim materijalima – Ispitivanje savijanjem | (2 do 20) kN | BAS EN ISO 5173:2011 |
5. | Metali i proizvodi od metala Zavareni spojevi metalnih materijala | Ispitivanje razaranjem zavarenih spojeva na metalnim materijalim Mikroskopsko ispitivanje | 2000x | BAS EN ISO 17639:2014 |
6. | Metali i proizvodi od metala | Mikroskopsko određivanje prividne veličine zrna | 2000x | BAS EN ISO 643:2014 |
7. | Metali i proizvodi od metala Zavareni spojevi metalnih materijala | Ispitivanje razaranjem zavarenih spojeva na metalnim materijalim Makroskopsko ispitivanje | 50x | BAS EN ISO 17639:2014 |